فرمت‌های ویدئویی

در اوایل دهۀ ۱۸۶۰ سازوكارهاي تولید مصنوعی فيلم به‌وجود آمد و تصاویر دو‌بعدی متحرک به نمایش درآمدند. این ابزارها قابلیت نمایش متوالی تصاویر را داشتند، به‌نحوی که تصاویر، متحرک به نظر می‌رسیدند.

در سال‌های دهۀ ۱۸۸۰، با معرّفی دوربین تصویر متحرک، امکان گرفتن تصاویر انفرادی و ضبط آنها بر روی یک حلقه واحد فراهم آمد، که به‌سرعت به اختراع پروژکتور تصویر متحرک انجامید.

قدم اصلی ديگر در پیشرفت صنعت فیلم، معرفی رنگ بود. در ابتدا، عامۀ مردم نسبت به رنگ بی‌تفاوت بودند؛ امّا با بهبود روش‌های پردازش رنگ، فیلم‌های رنگی بیش‌تر تولید و استقبال مردم نیز به آنها افزایش می‌یافت. این زمان هنگام پایان جنگ جهانی دوم بود. هم‌چنان که این صنعت در آمریکا رنگ را به‌عنوان عنصر اصلی جذب مخاطب تشخیص داد، آن را در رقابت با تلویزیون که تا اواسط دهۀ ۱۹۶۰ به‌صورت رسانه‌ای سیاه و سفید باقی‌مانده بود، مورد استفاده قرار داد. در پایان دهۀ ۱۹۶۰، رنگ به‌عنوان شیوۀ عادی کار فیلم‌سازان مطرح شد.

در خلال سال‌های ۱۹۵۰ الی۱۹۷۰ اين صنعت شاهد تغییرات در روش تولید و سبک فیلم بود. در دهۀ ۱۹۹۰ و در آستانه ورود به سدۀ بیست و یکم، فناوری دیجیتال، موتور اصلی تحولات به‌شمار می‌آمد. مشکل اصلی این فناوری، حجم بالای ویدئوهای دیجیتال بود که ذخیره‌سازی و انتقال ویدئو را مشکل می‌ساخت. به‌منظور کاهش حجم ویدئو، روش‌های مختلف فشرده‌سازی ویدئو و فرمت‌های مختلف ویدئویی به‌کار گرفته شد. البته روش‌های مختلف فشرده‌سازی برای ویدئوهای آنالوگ نیز وجود داشتند که با ایجاد فناوری دیجیتال نیاز به آنها بیش از پیش احساس شد. روش‌های اولیۀ فشرده‌سازی ویدئو، کیفیت ویدئو را به‌شدّت کاهش مي‌داد که با پیشرفت علم و فناوري، روش‌هایی ارائه شد که کاهش حجم ویدئو، با کم‌ترین تخریب بر روی کیفیت نهایی ویدئو انجام می‌شد. پس از فشرده‌سازی ویدئو، نیاز بود تا بسته‌بندی اطلاعات انجام شود. روش‌های مختلف بسته‌بندی ویدئو، برای بسترهای مختلف انتقال ویدئو ایجاد شد که به آنها فرمت‌های ویدئویی گفته می‌شود.  

با توجه به رواج فشرده‌سازي و بسته‌بندي ويدئو، اين مبحث از موارد جدانشدني در حيطۀ صنعت ويدئو به‌شمار مي‌رود. درواقع براي هرگونه تغيير يا تحليل ويدئو، آشنايي با فرمت‌هاي ويدئويي، امري ضروري است.

ما در اين كتاب قصد داريم با شرح فرمت‌هاي مختلف ويدئويي و ساختارهاي مختلف فشرده‌سازي آنها، محققان و خوانندگان علاقه‌مند به اين حوزه را در تحليل و استفادۀ مناسب از فناوري ويدئو ياري رسانيم.

این کتاب، در شش فصل، به معرفی روش‌های مختلف فشرده‌سازی ویدئو و فرمت‌های مختلف ویدئویی می‌پردازد.

در خاتمه لازم می‌دانم که مراتب تشکر و قدردانی خود را از زحمات بی‌شائبه آقایان محمّد اسماعیل قاصدی جهت ويراستاري و هماهنگي‌هاي لازم جهت چاپ اين اثر و هم‌چنين  مهیار قدوسی که در راستای آماده‌سازی کتاب، حروفچینی و صفحه آرایی این اثر از هیچ کمکی دریغ نورزیدند، اعلام نموده و از مسؤولان پژوهشگاه توسعه فناوری‌‎های پیشرفته (خواجه نصیرالدین طوسی) آقایان ابوالفضل روحانی و حسین یعقوب‌زاده که حمایت‌های لازم را در راستای چاپ ونشر این کتاب به عمل آوردند و هم‌چنين جناب آقاي دكتر جواد شيخ‌زادگان كه از راهنمايي‌ها و نظرات سازندة ايشان جهت غني‌سازي اين اثر بهرۀ فراوان برديم، تشکر و سپاس‌گزاری نمایيم.